Idę szukać: Prawdziwe historie o rosyjskich mordercach

Nowa książka E.M. Merkačowej poświęcona jest jednemu z najbardziej przerażających i odrażających rodzajów przestępstw — seryjnym morderstwom. Prawie wszystkie omówione w niej epizody dotyczą ostatnich dziesięcioleci (tylko w pierwszym rozdziale mowa jest o wydarzeniach sprzed wieku). Niezaprzeczalna zasługa autorki (przejaw... tradycyjnego stylu E.M. Merkačowej) — dokumentarna wiarygodność «faktury»: wykorzystano dużą ilość spraw karnych, chociaż, oczywiście, materiał jest takiego rodzaju, że sugeruje czytelników o mocnych nerwach.
Jednak celem autorki nie jest efektowne opowiadanie o działalności przerażających przestępców. E.M. Merkačowa formułuje swoje zadanie tak: «pomóc ludziom stać się bardziej świadomymi, aby nie dołączyć ani do szeregów morderców, ani do szeregów ich ofiar». To niewystarczające, aby po prostu opisać «praktyki» seryjnych morderców. Jeden z akcentowanych w książce tezów polega na tym, że mordercy nie rodzą się, — prawie wszyscy «bohaterowie», zanim przejdą do seryjnych morderstw, przeszli wewnętrzną ewolucję, na którą otoczenie nie zwracało uwagi. Autorka wielokrotnie powtarza, że obok niekorzystnych cech przyrodniczych i biograficznych, formowanie mordercy w niemałej mierze warunkowane jest obojętnością otoczenia. Morderca — to dewiacja nie tylko antropologiczna, ale w niemałej mierze społeczna. Dotyczy to także losów tych, którzy odbyli kary i wyszli z więzienia, — wielu z nich, jak pokazano w książce, po prostu znikało z pola widzenia organów ścigania i służb społecznych, stając się «bez nadzoru» i de facto uzyskując możliwość kontynuowania przestępstw.
Starając się dać pogłębione wyobrażenie o cechach osobowości seryjnych morderców, autorka, poza sprawami karnymi, wykorzystuje komentarze psychologów i kryminologów. Ale być może najbardziej imponujące fragmenty — to stenogramy rozmów samej Ewy Merkačowej z jej «bohaterami», które stanowią drugą część książki. Dodają wiele do «zewnętrznych» informacji o mordercach, wnoszą nowe akcenty. I chociaż niemożliwe jest wyraźne przedstawienie osobowości takiego podmiotu, «wcielić się» w nią, to «zbliżenie» z nim może wywrzeć na czytelniku swoiste «profilaktyczne» działanie. W szczególności pomaga poczuć ważne pytanie, które zawsze pojawia się w związku z seryjnym mordercą: czy jest on zdrowy, poczytalny, zdolny do odpowiadania za swoje czyny — czy też mowa o chorobie, która, niestety, jest nieuleczalna. Tematyka ta w znacznej mierze poświęcona jest trzeciej części.