Głos z chóru

Abraham Terz – literacki pseudonim Andrieja Donatowicza Siniawskiego (1925–1997), filologa i prozaika, pracownika IMLI w Moskwie i profesora Sorbony w Paryżu, autora książek „Spacerując z Puszkinem”, „W cieniu Gogola”, „Iwan-głupiec”, powieści „Lubiłow” i powieści „Dobranoc”. Książka „Głos z chóru” jest... zbiorem obserwacji, myśli i scen, które Siniawski zapisał w Mordowskich obozach, gdzie spędził ponad pięć lat. Rozważania o Puszkinie, Szekspirze i Achmatowej, o wierze, kulturze i naturze w naturalny sposób łączą się z „arcydziełami” obozowego folkloru i portretami lokalnych postaci. Głos autora przeplata się z Chórem – wielogłosowym hałasem obozu. Sztuka to miejsce spotkania. Autora z przedmiotem miłości, ducha z materią, prawdy z fantazją, linii ołówka z konturem ciała, jednego słowa z drugim itp. Spotkania są rzadkie, niespodziewane. Z radości i zdziwienia: "ty? – ty?" – obie strony wpadają w szał i kiwają rękami. Abraham Terz, pchając wózek z trocinami lub spacerując z tłumem więźniów po strefie, myślał o tym, o czym zawsze myślał, kiedy był znanym literaturoznawcą. Obrazy lekkich ślizgów wiersza Puszkina, miłosnej gry-tworzenia młodego poety – fruwających damskich stóp, gorsetów z ich pudrowanym wnętrzem – pojawiały się pośród porwanych mundurów i szorstkich zwrotów języka obozowego. Igor Gołomsztok