Strach i drżenie

S. Kierkegaard - jeden z założycieli filozofii XX wieku, prekursor egzystencjalizmu. W centrum swoich filozoficznych rozważań Kierkegaard stawia problem istnienia jednostkowego - jedynego i niepowtarzalnego - człowieka, występując przeciwko uniwersalnym i obiektywnym podstawom ludzkiego istnienia. Człowiek, według Kierkegaarda, w przeciwieństwie... do zwierzęcia, nie jest istotą gatunkową, lecz egzystującą. W tej paradzie filozof analizuje trzy sfery istnienia człowieka - estetyczną, etyczną i religijną. Historycznie pierwsza faza to estetyczna, kiedy człowiek jest opanowany przyjemnościami, opętany namiętnościami, gdy staje się więźniem własnych dążeń. Efektem tego jest przesyt i poczucie bezsensowności istnienia, któremu towarzyszy rozpacz. Druga faza życia człowieka - etyczna, jest przeciwieństwem estetycznej. Jej podstawą jest świadomość odpowiedzialności i obowiązku każdego człowieka wobec swoich podobnych, wobec ludzkości. Głównym wymaganiem dla człowieka staje się żądanie, by stał się samym sobą. Trzecia faza rozwoju człowieka, przeciwstawiająca się pierwszym dwóm, to religijna. Wiara - najwyższa pasja w człowieku. Można powiedzieć, że w każdym pokoleniu znajdzie się wielu ludzi, którzy nawet przez nią nie przeszli, ale nie znajdzie się ani jednego, który mógłby pójść dalej... Zresztą, nawet ten, kto jeszcze nie doszedł do wiary, życie stawia przed nim wystarczająco dużo zadań, a przy uczciwym podejściu do nich jego życie nie pozostanie bezowocne, chociażby nie przypominało życiu tych, którzy zrozumieli i zdobyli największe - WIARĘ. Wiara jest podstawą najwyższej fazy rozwoju człowieka, czyli fazy egzystencji. Rozważenie źródła wiary, jej specyfiki - to zadanie traktatu Strach i drżenie. Kierkegaard wyprowadza głównego bohatera - rycerza wiary - biblijnego Abrahama i stara się pokazać egzystencję Abrahama i jego czyny sercem. Rozważanie wiary, którą ucieleśnia Abraham, pozwala dostrzec jego niepowtarzalną wyjątkowość, niosącą cud