Lermontow: Jeden między niebem a ziemią

Aleksander Błok w recenzji kolejnej książki o życiu i twórczości M. J. Lermontowa, jakby współczując współczesnym i przyszłym biografom, ubolewał: «Nie ma gruntów do badania Lermontowa — biografia jest nędzna. Pozostaje „przewidzieć“ Lermontowa». Niemniej jednak «grunt» do zrozumienia poety jednak... istnieje — to jego wiersze. Mało w krajowej literaturze znajdzie się jeszcze jeden taki pisarz, którego twórczość — genialne wiersze, poematy, dramat i proza — tak pełni i głęboko odzwierciedlałaby jego los, okoliczności życiowe i kształtowanie osobowości. Twórcze dziedzictwo Michaiła Jurjewicza Lermontowa świadczy o nim jako o człowieku pełniej i przenikliwiej niż wspomnienia współczesnych i niewątpliwie jest najlepszym materiałem wyjściowym do tego «przewidzenia», o którym marzył A. Błok. Autor nowej książki o Lermontowie, rozważając los poety, szczegółowo analizuje przede wszystkim jego dzieła (w tym również niedoskonałe, wczesne prace), korzysta z najbardziej wyrazistych i autorytatywnych prac badaczy przeszłości, a także filozofów i pisarzy Złotego Wieku, których opinie o M. J. Lermontowie są nieznane szerszemu czytelnikowi, zgadza się i polemizuje z nimi. Lermontow jest czytany głęboko i na nowo, co ma miejsce w tych przypadkach, kiedy poeta (Walerij Michaiłow — autor ponad dwudziestu książek wierszy i prozy) pisze o poecie.