Lermontow

Aleksandr Błok w recenzji kolejnej książki o życiu i twórczości M. J. Lermontowa, jakby współczując współczesnym i przyszłym biografom, ubolewał: «Nie ma podłoża do badania Lermontowa — biografia uboga. Pozostaje „przewidzieć“ Lermontowa». Niemniej jednak «podłoże» do zrozumienia poety wciąż istnieje... — to jego wiersze. Trudno znaleźć w literaturze krajowej innego pisarza, którego twórczość — genialne wiersze, poematy, dramat i proza — tak pełni i głęboko odzwierciedlałoby jego los, okoliczności życiowe i kształtowanie osobowości. Dziedzictwo twórcze Michaiła Jurjewicza Lermontowa świadczy o nim jako o człowieku pełniej i poruszająco niż wspomnienia współczesnych i, niezaprzeczalnie, jest najlepszym materiałem wyjściowym do tego «przewidzenia», o którym marzył A. Błok. Autor nowej książki o Lermontowie, rozważając los poety, szczegółowo analizuje przede wszystkim jego dzieła (w tym niedoskonałe, wczesne prace), korzysta z najbardziej wyrazistych i autorytatywnych dzieł badaczy przeszłości, a także filozofów i pisarzy Srebrnego Wieku, których opinie o M. J. Lermontowie są nieznane szerokiemu czytelnikowi, zgadza się z nimi i polemizuje. Lermontow jest odczytany głęboko i na nowo, co ma miejsce w tych przypadkach, gdy poeta (Walerij Michajłow — autor ponad dwudziestu książek wierszy i prozy) pisze o poecie.