Biały górny - ciemny dolny

Świat dzieciństwa - przede wszystkim najbliżsi: rodzice, babcie, dziadkowie, ich zainteresowania, ich relacje, ich opowieści i nauki. Zrozumienie przychodzi później, a wtedy to tylko nasłuchiwanie mimochodem, zdziwienie, niezrozumienie... To także codzienne, przyziemne rzeczy, które później wspomina się z nostalgią lub... z odrzuceniem, ale prawie zawsze z nieprzemijającą jasnością.
W tej autobiograficznej, bardzo szczerej książce szczegółowo, z charakterystycznymi i dobrze rozpoznawalnymi detalami opisane jest radzieckie dzieciństwo. Ale M. Aromsztam zajmuje przede wszystkim coś innego - "jak dorośli w tym czasie milczeli. Jak nie mieli siły, by cokolwiek powiedzieć o sobie. Jak nie mieli zrozumienia, co się z nimi stało. Jak nie mieli na to języka. Jak chcieli zapomnieć wszystko, co można zapomnieć…". W ich niedomówieniach ujawnia się dramat naszej wspólnej historii, kontynuację której autor znajduje i w swoim życiu.