Domostroj

"Domostroj" – jedno z najważniejszych dzieł literackich średniowiecznej Rusi. Sam domostroj jako regulamin życia rodzinnego, gospodarczego i religijnego kształtował się w Nowogrodzie w XV wieku. To był przełomowy wiek życia rosyjskiego, właśnie wtedy kształtowało się nowoczesne rosyjskie światopogląd, zakorzenione w... genetycznej pamięci narodu. Tekst "Domostroju" — wielki pomnik rosyjskiej piśmienności XVI wieku, swojego rodzaju encyklopedia życia rodzinnego, domowych zwyczajów, tradycji narodu rosyjskiego. Praktyczne rady dotyczące działalności gospodarczej gospodarza były nieustannie uzupełniane. Tak powstała książka, opowiadająca "o duchowym budowaniu", "o świeckim budowaniu", "o domowym budowaniu". Kompozycja "Domostroju" jest prosta jak modlitwa "Ojcze nasz", którą znali wszyscy. To unikalny zbiór układu patriarchalnej rodziny, skierowany na osiągnięcie sprawiedliwości, na umocnienie rodziny, na stworzenie i utrzymanie obfitości w domu, opowiadający o tym, jak wychowywać dzieci, jak obchodzić nowiny, nakrywać stół dla gościa i nie krzywdzić ubogiego. W nim sławiono wiarę w Boga, miłosierdzie, uczciwość, pracowitość, potępiano lenistwo i próżność, pijaństwo i obżarstwo, oszczerstwo i chciwość. Później tekst został zredagowany przez znanego duchownego i działacza państwowego, spowiednika Iwana Groźnego, księdza z Kremlowskiej katedry Zwiastowania Sylwestra, który przeniósł ten tekst do Moskwy, dostosowując go do potrzeb życia moskiewskiego; sporządził "Mały Domostroj", oparty na doświadczeniu własnego życia. Swobodna kompozycja tekstu dawała możliwość uzupełniania go nowymi radami – to rytuałem ślubu, to rekomendacjami dotyczącymi prowadzenia gospodarstwa, to przepisami na nowe potrawy, a to i wskazaniami o ziołach leczniczych, które mogły postawić na nogi nawet rannego w boju wojownika. "Domostroj" stał się niezastąpionym podręcznikiem codziennej mądrości i moralnej czystości dla wielu pokoleń Rosjan. I po wiekach od swojego powstania nie stracił swojej aktualności i nadal pozostaje zbiorem moralnych i życiowych zasad narodu rosyjskiego.