Napisane

Streszczenie książki "Napisane. Tom 1" Lacana J.: Jeden z głównych bohaterów „francuskiej teorii”, która przekształciła świat intelektualny w latach 60-70 XX wieku, psychoanalityk Jacques Lacan preferował praktykę niż teoretyzowanie, czy to terapia — bezpośrednia praca z pacjentami, czy nauczanie —... prowadzenie słynnego seminarium, gdzie w dialogu z uczestnikami testowano nie tylko nowe interpretacje tekstów Freuda i techniki psychoanalizy, ale także nowe sposoby myślenia. Preferencja słowa mówionego nad pisanym odpowiadała kluczowej idei psychoanalitycznej reformy Lacana-strukturalisty, zgodnie z którą nieświadomość „jest językiem, którego mowa powinna być uwolniona”. To słowa z „Przemówienia rzymskiego” z 1953 roku — programowego wystąpienia, które także zostało wygłoszone ustnie, ale paradoksalnie stało się znaczeniowym centrum jedynej autorskiej kolekcji tekstów Lacana, wydanej w 1966 roku pod tytułem „Napisane”. Nie bez wahań decydując się przedstawić się publiczności w formie pisemnej, Lacan maksymalnie zaostrzył pytanie o to, kto mówi: jego teksty z różnych lat i na różne tematy — filozoficzne, literackie, ściśle psychoanalityczne, od nauki i prawdy po kobiecość — wciąż na nowo przybliżają się do poszukiwanej mowy, dając głos najbardziej nieoczekiwanym „aktorom”, na przykład prawdzie, a jednocześnie nieustannie tasując sytuacje „autoanalizy”, w których piszący prowadzi rozmowę — jak w tekście, napisanym specjalnie na okładkę — z samym sobą. Ten retoryczny spektakl, w mistrzowski sposób wystawiony przez Lacana na scenie książki, umocnił jego autorytet w psychoanalizie, ale jednocześnie otworzył w nim niezwykłego stylistę i myśliciela-wizjonera, którego narzędzia intelektualne wkrótce przydały się zarówno filozofom, jak i filologom, historykom sztuki oraz krytykom filmowym. W 2012 roku Antoine Compagnon nazwał rok 1966 „rokiem cudów”, gdy ukazały się „Słowa i rzeczy” Foucault, „Za Marksa” i „Czytać ‚Kapitał’” Althussera, „Problemy ogólnej lingwistyki” Benvenista, „Krytyka i prawda” Barthes’a, „Figury” Genetta, „Teoria literatury” Todorova, „Pomiary uczniowskie” Bouleza oraz „Napisane” Lacana. Po rosyjsku „Napisane” ukazuje się po raz pierwszy, w dwóch tomach, z których pierwszy zawiera, między innymi, słynne „Przemówienie rzymskie” („Funkcja i pole mowy oraz języka w psychoanalizie”), artykuły „Etap lustra…”, „Rzecz Freuda…”, „I w końcu, o podmiocie”.