O przyrodzie

Heraklit z Efezu (ok. 544 – ok. 483 p.n.e.) był najbardziej tragicznym filozofem w historii, wzywającym do obywatelskiego heroizmu i niezależnego myślenia. Stał się założycielem historycznej, lub początkowej, formy dialektyki. Jego jedyne dzieło „O przyrodzie” dotarło do nas w fragmentach.... Za swoje idee oraz złożony język otrzymał przydomek Ciemny. Nie był uczniem nikogo i sam nikogo nie uczył, jednak jego naśladowcami zostali Platon, Sokrates, Arystoteles, a później – Hegel, Nietzsche, Spengler i Heidegger. Heraklit wyrażał niezwykłe myśli w zwięzłych, zapadających w pamięć sformułowaniach, z których wiele przetrwało do naszych czasów: „Wszystko płynie, wszystko się zmienia”, „Nie wejdziesz do tej samej rzeki dwa razy”, „Wielka wiedza nie uczy umysłu”. Opierając się na osiągnięciach światowej heraklitologii oraz na obrazowości poetów modernistycznych, filozof Aleksander Markow adaptuje system poglądów Heraklita i rekonstruuje ogólne kierunki jego filozoficznych poszukiwań, aktualnych w kontekście współczesnych nauk ścisłych i przyrodniczych.