Wyznanie. Spacerami samotnego marzyciela

Jean-Jacques Rousseau (1712–1778) — wybitny myśliciel i pisarz epoki Oświecenia. W „Wyznaniu”, zaskakującym szczerością (przynajmniej jak na XVIII wiek), Rousseau szczegółowo opisuje pięćdziesiąt trzy lata swojego życia. To próba odsłonięcia prawdziwych motywów działań człowieka i — niemal zawsze — znalezienia... dla nich usprawiedliwienia. Rousseau nie ukrywa, że kradł, oddał własne dzieci do domu dziecka, żył kosztem bogatych dam, dzieli się najintymniejszymi uczuciami. Pisze, jak fascynował się ludźmi i jak z nimi zrywał, opisuje wszystkie swoje urazy i gorzkie złudzenia. W jego opowieści pojawiają się Diderot, Wolter, baron von Grimm, wiele mu sprzyjających kobiet. Na osąd szerokiej publiczności to dzieło trafiło dopiero cztery lata po śmierci autora, w 1782 roku. Wtedy też ukazały się „Spacerami samotnego marzyciela” (1776–1778), które kontynuują temat autobiograficzny w formie filozoficznych esejów i podsumowują całe życie i twórczość Jean-Jacques'a Rousseau. Te utwory pozwalają wyrobić sobie zdanie o osobowości Rousseau — niezwykle kontrowersyjnej, a mimo to mającej ogromny wpływ na wiek Oświecenia.