Rosyjskie przysłowia i powiedzenia

W książce przedstawione są rosyjskie ludowe przysłowia i powiedzenia, z miłością zebrane przez wybitnego rosyjskiego pisarza Włodzimierza Iwanowicza Dała (1801–1872). Pracami Dała inspirowały się pokolenia poetów, pisarzy i folklorystów; to właśnie w jego «Słowniku wyjaśniającym żywego wielkoruskiego języka» zawarte są... unikalne przykłady frazeologii, terminologii i ustnej leksyki sprzed minionego stulecia, a także obszerne zbiory przysłów i powiedzeń ludu rosyjskiego. Ilustracje, zamieszczone w niniejszym wydaniu, wykonała wspaniała współczesna artystka Maria Rusanova.

Włodzimierz Iwanowicz Dał (1801–1872) – rosyjski pisarz i zbieracz folkloru. Włodzimierz urodził się w miejscowości na terenie współczesnego Ługańska. Jego ojciec był lekarzem duńskiego pochodzenia, a matka miała niemieckie korzenie. Oboje rodzice przyszłego pisarza swobodnie posługiwali się kilkoma językami; zaszczepiali miłość do języka i literatury swoim dzieciom. Włodzimierz otrzymał dobre edukacyjne zaplecze domowe i w 1814 roku został przyjęty do Morskiego Korpusu Kadetów. Po ukończeniu nauki rozpoczął służbę w marynarce wojennej. Już w tym czasie, podoficer Dał zaczął notować niezwykłe rosyjskie słowa i podawać przykłady ich użycia w różnych guberniach. To zainteresowanie stało się początkiem pracy nad jego najbardziej rozbudowanym dziełem – «Słownikiem wyjaśniającym żywego wielkoruskiego języka». W 1826 roku Dał wstąpił na wydział medyczny Uniwersytetu w Tartu. Równolegle z nauką Włodzimierz Iwanowicz pisał wiersze i krótkie komedie. W 1829 roku musiał przerwać naukę: jako wojskowy lekarz Dał brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej, a następnie w kampanii polskiej. Młody człowiek doskonale się spisał, został odznaczony orderami i zyskał sławę wybitnego chirurga. W armii wciąż wzbogacał swoje zeszyty «żywego języka». Po publikacji pierwszych wierszy Dała, ukazały się jego powieści, opowiadania, bajki i eseje. Został urzędnikiem i podczas służbowych podróży kontynuował zbieranie materiału językowego. W 1845 roku Dał został jednym z założycieli Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. Zaczęły ukazywać się jego artykuły o ludowych wierzeniach i o języku rosyjskim. Po odejściu na emeryturę w 1859 roku, pisarz osiedlił się w Moskwie i poświęcił się tworzeniu słownika – dziełu swojego życia. Za ten niezwykle cenny trud Dał otrzymał nagrodę im. Lomonosowa oraz tytuł członka honorowego Akademii Nauk.

Zbiór Włodzimierza Dała «Przysłowia i powiedzenia ludu rosyjskiego» został po raz pierwszy wydany w 1862 roku. Zawiera ponad 30 000 przysłów. W naszych czasach ten zbiór pozostaje jednym z największych źródeł rosyjskich ludowych przysłów i powiedzeń. Niniejsze wydanie zapozna czytelników z owocami wieloletniej skrupulatnej pracy Dała, oddanego miłośnika języka rosyjskiego i rosyjskiej kultury ludowej.

Wspaniałe kolorowe ilustracje zawarte w tej książce wykonała moskiewska artystka Maria Rusanova. Jest znana jako grafik i autorka ręcznie wykonanych gobelinów. Rusanova jest uczestniczką wystaw sztuki użytkowej i członkini Stowarzyszenia Artystów. Maria stworzyła setki motywów na temat rosyjskich przysłów; jej ilustracje zostały wyróżnione dyplomem Fundacji Słowiańskiego Piśmiennictwa i Kultury. Prace Rusanovej można znaleźć w zbiorach muzeów i prywatnych kolekcjach w różnych krajach świata.