Starohebrajskie mity. Od Lewiatana i bogini Aszery do rozbitych tablic i Hioba

Religia starożytnych, jeszcze «przedbiblijnych» Żydów — jaką ona była? Najprawdopodobniej wierzyli, że ich Pan — to tylko jedno z licznych bóstw, syna najwyższego boga: bóg-wojownik i grzmot, pokonujący węża Lewiatana. Jak więc się stało, że ten bóg stał się jednym,... jedynym Bogiem — i takim, że dla ludzi Mu miłe nie są puste obrzędy, lecz sprawiedliwość i miłosierdzie? Historia religii biblijnej — to historia «podboju» archaicznego mitu, prób przewyższenia go od środka. Poszczególne bóstwa będą zapomniane i zakazane, a ich atrybuty przejdą do Jednego Boga. Miejsce Aszery, jego boskiej «żony», zajmie idea symbolicznego «małżeństwa» Pana z wybranym narodem — Izraelem. Zmieni się obraz wszechświata, mit zastąpi historia i teofania. I mimo to archaiczne obrazy będą raz po raz pojawiać się w monoteistycznym myśleniu. Ale przemienione. Dlaczego Bóg ma tak wiele imion — i czy kryje się za nimi jedna postać? Kim są kruwimowie i serafowie — cherubini i serafini, — i jakie są ich archaiczne pierwowzory? W czym biblijski Pan jest podobny do kanaanejskiego Ba’ala? Dokąd zniknęła świta Boga — Sprawiedliwość, Prawda, Miłosierdzie, Mor i Plaga? Kim jest «Helel, syn Zari»? Jak rozbite tablice Mojżesza są związane z cyklem świąt rolnych i jakie starożytne przekazy znalazły odbicie w biblijnych opowieściach o wygnaniu z raju, potopie i wieży Babel? Książka wschodoznawcy Michaiła Wogmana — to inspirujące i głęboko twórcze badanie narodzin religii biblijnej od najdawniejszych początków aż do Apokalipsy i trudnych dylematów etycznych Księgi Hioba.