Psychologia mas

Masy narodowe, opanowane jakimś pomysłem, od wieków pojawiały się na scenie historii. Jednak dopiero z początkiem epoki wielkich rewolucji masy przekształciły się w samodzielną siłę polityczną, zdolną do obalania jednej władzy i ustanawiania innej. Różniły je od zwykłych uczestników politycznych... zawodów wszystkie: liczebność, skład, sposób myślenia, zdolność do samoorganizacji i działań bez wyraźnego lidera. Z masami należało rozmawiać ich językiem, umawiać się według ich zasad, ale zbadanie tego języka i opanowanie zasad w szalonym rytmie historycznych zmian udawało się nielicznym.


Od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej minęło niemal sto lat, zanim w myśli społecznej i filozoficznej Francji pojawiły się pierwsze, chociażby ogólne, zarysy doktryn o psychologii mas narodowych. Jedna z prac na ten temat, "Psychologia mas", należy do Gustava Le Bona. Książka ukazała się w 1895 roku i od tego czasu rozeszła się w milionowych nakładach, choć sam autor nazywał ją jedynie krótkim podsumowaniem, rekapitulacją swoich badań.