Urwisko

«A powiedzcie, Iwanie Aleksandrowiczu, dlaczego wszystkie wasze utwory zaczynają się niewątpliwie słowem „ur“»? — zapytano pewnego dnia I. A. Gonczarowa, autora słynnych powieści «Zwykła historia», «Obłomow» i «Urwisko». Pisarz odpowiedział, że to tylko zbieg okoliczności. Współcześni uważali inaczej: książki traktowano... jako trylogię, której każda część opisywała określony etap w życiu Rosji w latach 1840–1860. Gonczarow pracował powoli i skoncentrowany: między debiutancką powieścią «Zwykła historia» (która została entuzjastycznie przyjęta nawet przez krytyków) a «Obłomowem», uznanym za klasykę wkrótce po publikacji, minęło dwanaście lat. Ostatnia powieść «Urwisko» powstawała jeszcze dłużej — dwadzieścia lat. «Inaczej być nie mogło, — rozważał Gonczarow. — Powstawała tak, jak ciągnął się okres samego życia». Przeczucia, zmartwienia i nadzieje ludzi tego czasu zostały opisane przez Gonczarowa w zdumiewającej pełni i precyzji, jednak wieczne pytania o miłość i zdradę, twórczość i talent interesowały pisarza nie mniej. Po dziesięciu latach spędzonych w stolicy, początkujący pisarz Borys Rajski wraca do swojej posiadłości. Tutaj przekonuje się, że «życie — to powieść, a powieść — to życie»: w cichym zakątku nad brzegiem Wołgi komedia i tragedia, idylla i dramat są ze sobą mocniej związane niż w książkach, pełnych ognia i namiętności. W tym wydaniu reprodukowane są rzadkie ilustracje do powieści artysty Piotra Naumowicza Pinkisewicza (1925–2004).