Martwy lew. Pośmiertna biografia Darwina i jego idei

Ta książka to "intelektualna podróż w czasie", która rozpoczęła się po śmierci Charlesa Darwina w kwietniu 1882 roku i trwa do dziś, w epoce internetu i sieci neuronowych.Czytelnik dowie się, dlaczego Darwin, 140 lat po swojej śmierci, wciąż pozostaje najbardziej... dyskutowanym, najbardziej cytowanym i najbardziej… znienawidzonym naukowcem wszystkich czasów i narodów.Książka opowie o tym, jak z biegiem czasu zmieniało się postrzeganie osobowości Darwina i jego idei, jak były one zniekształcane, wykorzystywane, reinterpretowane przez potomków w swoich celach (nie zawsze bezinteresownych).Dowiedzmy się, jak do Darwina i jego teorii odnosili się amerykańscy miliarderzy, niemieccy narodowi socjaliści, rosyjscy rewolucjoniści, bolszewicy w Rosji Sowieckiej oraz wybitni pisarze i filozofowie (od Fiodora Dostojewskiego do Osipa Mandelstama).Poruszymy kwestię powstania teorii doboru naturalnego i tego, jak mimo ostrych ataków udało jej się przetrwać do dzisiejszych czasów, pozostając najbardziej znaną i popularną teorią ewolucji.A autor opowiada o wielu innych fascynujących i nie zawsze dobrze znanych rzeczach: katastrofach genomowych i masowych wymieraniach, pochodzeniu śmierci i korzyściach płynących z agresji, o tym, dlaczego ewolucja nie może stworzyć ośmionożnego konia ani skrzydlatej żaby, o żarłocznych kukułkach i prawach ludzkiej zapominalności. Autor książki — zawodowy biolog, który przez wiele lat zastanawiał się nad biografią Darwina i jego dziełami — daje swoją odpowiedź na pytanie, dlaczego to właśnie teorie Darwina zasłużyły na wieczne zmienienie wyobrażeń ludzkości o samych sobie, swoim pochodzeniu i swoim miejscu w świecie. I w ogóle, jak to jest żyć w "wszechświecie Darwina".Imię Darwina figuruje na wszystkich listach najsłynniejszych naukowców wszech czasów, niezależnie od tego, kto je sporządza. To człowiek, który raz na zawsze zmienił wyobrażenie ludzkości o przyrodzie, o życiu na Ziemi i o sobie samym. Jednak imię genialnego badacza, wizjonera i rewolucjonisty w nauce wciąż niepokoi umysły, wzbudza gniew i nienawiść, a nawet teraz, prawie półtora stulecia po jego śmierci, nie zabraknie na świecie myśliwych, którzy będą kopać martwego lwa. Ten obraz stał się wyrazistą metaforą książki Maksima Winarskiego, poświęconej pośmiertnej biografii Darwina, ponieważ podobnie jak życie człowieka trwa, dopóki go pamiętają, tak biografia naukowca trwa, dopóki żyje jego dziedzictwo. Stworzona przez Darwina teoria po jego śmierci była przedmiotem różnych interpretacji i zniekształceń, czasami wypaczonych i niebezpiecznych. Jego doktryna ewolucyjna była wykorzystywana przez zwolenników najprzeciwstawnych ruchów politycznych i ideologii, całkowicie dalekich od problemów teoretycznej biologii. Na szczęście genialne hipotezy wyrażone przez niego znajdują w nowoczesnej nauce ewolucyjnej dalszy rozwój, i to jest najważniejsze.

Cytaty:
"Darwin był skazany na to, by stać się największym niszczycielem iluzji w historii ludzkości. Naruszył naszą wysoką opinię o naszym gatunku, a tego ludzie nikomu nie wybaczają."
"Czy główny bohater mojej książki jest winny zgrozom, które przyniosła światu ideologia nazistowska? Moja odpowiedź: tak, jest winny — ale w takim samym stopniu, w jakim Kazanie na Górze jest 'winne' rzezi podczas Nocy świętego Bartłomieja. Lub starożytny grecki filozof Demokryt, twórca pierwszej teorii atomu, jest winny bombardowań Hiroszimy i Nagasaki."
"Darwinizm to naukowa teoria dorosłej ludzkości, wystarczająco dojrzałej, aby zrezygnować z dziecięcej wiary w cuda. Odpowiada temu momentowi w życiu każdego człowieka,
kiedy zdaje sobie sprawę, że jego rodzice nie są wieczni i że pewnego dnia znajdzie się na białym świecie sam i będzie musiał ponosić odpowiedzialność za siebie."
"Zwolennicy boskiej aksjomatu są przekonani, że coś złożonego nie może powstać z czegoś prostego, że każdą złożoność w naturze stworzył jeszcze bardziej skomplikowany Konstruktor, dla którego nie ma nierozwiązywalnych zadań. W 'wszechświecie Darwina' nie ma potrzeby takiego Konstruktor, wszystko powstaje 'samo z siebie', podobnie jak dziwaczne, mroźne wzory na szkle" Ponad 30 czarno-białych ilustracji w tekście