Legenda o Wielkim Inkwizytorze

Książka filozofa i krytyka literackiego Wasilija Rozanowa "Legenda o Wielkim Inkwizytorze F. M. Dostojewskiego" ukazała się w 1894 roku. Przyniosła Rozanowowi sławę i stała się pierwszą pracą, w której Dostojewski został przedstawiony jako myśliciel religijny. To właśnie Rozanow — uważny... i wrażliwy krytyk, subtelny znawca sztuki — zapoczątkował analizy twórczości Dostojewskiego (którym pasjonował się przez całe życie) w kontekście chrześcijańskiego nauczania. Według Rozanowa "Legenda o Wielkim Inkwizytorze" to kwintesencja powieści "Bracia Karamazow": "…to właśnie ‚Legenda’ stanowi jakby duszę całego dzieła, które tylko grupuje się wokół niej, jak wariacje wokół swojej tematyki; w niej skryta jest upragniona myśl pisarza, bez której nie zostałaby napisana nie tylko ta powieść, ale i wiele innych jego dzieł: przynajmniej nie byłoby w nich wszystkich najlepszych i najwyższych miejsc". W wydaniu zawarte są również rozdziały ze zbioru "Literackie szkice" (1899).