Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu

W czasach średniowiecza florilegia (z łac. flora) nazywano zbiory wypisów z dzieł poetyckich lub prozatorskich. W dzisiejszych czasach podobne zbiory nazywane są antologiami. Jeden z florilegiów był poświęcony życiu i dziełom słynnego włoskiego świętego — Franciszka z Asyżu. Przyszły asceta... urodził się w włoskim Asyżu, w rodzinie kupca jedwabiem, który, często będąc w sprawach we Francji, nazwał swojego syna Franciszkiem. W młodości prowadził hulaszczy tryb życia, ale po mistycznej wizji stał się zwolennikiem „żebraczego życia” i po pewnym czasie założył chrześcijański zakon franciszkanów. Pierwsze żywoty Franciszka, oparte na ludowych przekazach, zostały napisane po łacinie w XIV wieku, czyli co najmniej sto lat po śmierci świętego. Większość ekspertów uważa, że autorem tego żywota był Ugolino Brunforte. Na końcu XIV wieku pojawiła się swobodna anonimizowana przeróbka dzieła Brunforte w toskańskim dialekcie włoskim; składała się ona z 53 krótkich rozdziałów. W kulturze rosyjskiej ten florileg znany jest jako „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu”. Jego tekst uważa się za jedno z najbardziej godnych uwagi dzieł literackich średniowiecza. Na język rosyjski „Kwiatki” przetłumaczył Aleksander Pieczkowski, który przy pracy pominął kilka fragmentów tekstu. W tym wydaniu zostały one w całości przywrócone.

W tym wydaniu „Kwiatki” zdobią ornamenty, litery początkowe i kolorowe rysunki francuskiego artysty-symbolisty Maurice'a Denisa. Był nie tylko utalentowanym ilustratorem, ale także teoretykiem sztuki, chociaż jego dzieciństwo spędził w zupełnie zwykłej rodzinie; ojciec był pracownikiem kolei, matka — modystką. Jednak młodzieńcza pasja do samokształcenia obudziła się u niego wcześnie. Zaczął uczęszczać do Akademii Juliana; w drugiej połowie XIX wieku ta prywatna instytucja konkurowała z słynną paryską Szkołą Sztuk Pięknych. Po lekcjach w klasach rysunkowych młody Maurice uciekał na wykłady z filozofii i czytał prace Schopenhauera. Denis fascynowali symboliści, nie bez powodu uważał, że główną rolą artysty jest „wizualizacja marzeń”, zdolność do wprowadzania za pomocą środków malarskich różnorodnych idei, uczuć i emocji. Denis był jednym z założycieli słynnej grupy Nabi; stał się jej teoretykiem. Artysta dużo i owocnie pracował — rysował, malował freski, prowadził wykłady, pisał artykuły poświęcone sztuce. Ilustracje do „Kwiatków” pokazują jego ulubione techniki malarskie — zamierzoną prostotę form, stonowane kolory, płynne linie. Kiedy Denis w 1932 roku ukończył 62 lata, otrzymał tytuł akademika malarstwa.