Wrzeciono Baby Jagi. Władza nad czarownicami, świąteczne wróżby, rytualne chłosty i żeńska inicjacja w rosyjskich baśniach

Zła staruszka z leśnego zakątka, która tylko czeka, by zwabić bohaterów do swojej chatki i tam zgubić... Taki obraz Baby Jagi pamiętamy z dzieciństwa, ale czy wszystko jest takie proste?
Znane postacie i fabuły baśni ukazują się przed nami w zupełnie... innym świetle, gdy spojrzymy na nie przez pryzmat starożytnych obrzędów inicjacyjnych.
Dlaczego Baba Jaga żyje w gęstym lesie, a Księżniczka Żabka — na bagnie? Dlaczego główna bohaterka baśni "Mróz" odmawia powiedzenia, że jest jej zimno, a Kroszeczka-Chawroszeczka zakopuje kości swojej ulubionej krowy?
Z tej książki dowiesz się chyba o najbardziej ambiwalentnych bohatorkach baśni.


Baba Jaga potrafi zaskakiwać. Kim tylko nie jest w baśniach — zarówno szczodrą czarodziejką, która dla prawdziwych bohaterów zawsze ma wspaniałe dary, jak i właścicielką stada magicznych klaczy, akuszerką oraz amazoną pokonującą bohaterów. Ale w tej książce zatrzymamy się tylko na jednej z jej postaci — kapłańskiej. Otóż Baba Jaga pomagała dziewczętom stać się dorosłymi i dzieliła się z nimi swoimi tajemnymi wiedzą.
Mogliście zauważyć, że imię głównego bohatera piszę dwoma słowami, chociaż w słownikach przyjęta jest forma "Baba-Jaga". W tym rozwiązaniu opierałam się na analogii z Wielką Matką, ponieważ Jaga służy żeńskiemu bóstwu, pomagając dziewczynom przyswoić zasady zachowania, system zakazów i — co najważniejsze — stać się dorosłym człowiekiem, z którym będą się liczono w społeczeństwie.
Temat żeńskiej inicjacji jest dość mało zbadany. Odniesienie do folkloru weselnego, badań historyków i językoznawców pozwala poszerzyć wiedzę na ten temat, a wiele baśni nabiera już zupełnie innego brzmienia. Przestają być opowieściami wyłącznie dla maluchów, zyskują interesujące, a czasem i przerażające szczegóły.