Puzzle Goreńsztajna

«Puzzle Goreńsztajna», które zebrał dla nas Jurij Weksler, odpowiada na wiele pytań o «Dostojewskim XX wieku» i pozostawia męczące pragnienie, by czytać Goreńsztajna i o Goreńsztajnie jeszcze. W tej książce po raz pierwszy w Rosji publikowane są dokumenty związane z... twórczymi relacjami Goreńsztajna i Andrieja Tarkowskiego, polemika z Grigorijem Pomerancem oraz kilka esejów, artykułów Jewgienija Etkina i innych autorów, wywiady z Johnem Gledem, Wiktorem Jerofiejewem itd. Ponadto, do książki dołączono wspomnienia samego Goreńsztajna, a także pamiętniki Andrieja Konczalowskiego, Marka Rozowskiego, Paoli Wołkowej i wielu innych.

…Jak może być tak, że u takiego człowieka, który prawie nie jest człowiekiem, ale paradoksem lub grymasem człowieka (nawet nie postrzegałam go dosłownie jako człowieka, z którym mogę usiąść i rozmawiać), że ma on duszę – biblijną?.. To mną wstrząsnęło, że widziałam w swoim życiu człowieka, któremu było nie do zniesienia trudne codzienne istnienie, ponieważ świat żyje w określonych kategoriach, do których nie jest w stanie się przystosować, ponieważ ma naprawdę duszę, istotę – bliźniaka. On jest starożytny, nawet nie żydowski, ale biblijny. I on tak odczuwa świat, żyje według tych praw, a nie innych. To nie jest rozdwojenie, on nie jest szalony, to po prostu taka bieda, nieszczęście, kiedy nie odpowiada żadnej cywilizacji, żadnemu czasowi…
Paola Wołkowa