Mgła

Miguel de Unamuno - hiszpański klasyk i filozof. W przeciwieństwie do powieści wynalazł gatunek „niwola” (lub „raman”), zmieniając literackie zasady gry. Unamuno w „Mgle” czyni czytelnika współautorem i pozwala wybrać jeden z dwóch wariantów zakończenia.

Augusto, bohater ramanu, podejrzewa,... że jest tylko wytworem wyobraźni autora, że jego życie podlega cudzej woli. Blask oczu pięknej pianistki wyciąga bohatera z gęstej mgły codzienności i odwraca jego myśli od tych myśli. Wszystkie jego siły są rzucane na to, aby spodobać się kapryśnej dziewczynie i odebrać ją narzeczonemu. Jednak ukochana zaczyna bawić się uczuciami Augusto. W rozpaczy postanawia zakończyć swoje życie, ale najpierw przyjeżdża do domu swojego twórcy i dowiaduje się, że ten zamierza go zabić…

Bohater „Mgły” to jednocześnie „mały Hamlet” i Don Kichot. Oprócz aluzji do Szekspira i Cervantesa w tekście można dostrzec odniesienia do dzieł Dostojewskiego „Notatki z podziemia” i „Demony”.

Unamuno igra nie tylko ze swoim postacią, ale także z czytelnikami. Zmusza nas do zwątpienia w nasze istnienie, sugerując, że otaczający świat i wszystko, co się w nim dzieje - to także czyjaś ramana.