Republika SzKID

Przygodowa powieść „Republika SzKID” o życiu bezdomnych dzieci w szkole-komunie imienia Dostojewskiego (SzKID) została po raz pierwszy opublikowana w 1927 roku. Jej autorzy - Grigorij Biełych i Aleksiej Jeriemiejew (piszący pod pseudonimem A. Pantielejew) - znali się z tą tematyką... nie z opowieści. Sami w dzieciństwie byli bezdomnymi, dlatego napisana przez nich powieść ma częściowo autobiograficzny charakter. Los autorów ułożył się różnie. Oboje zostali dziennikarzami, ale Biełych zmarł na gruźlicę w 1938 roku, a Jeriemiejew przeżył długie życie, zdążywszy napisać wiele opowiadań i bajek dla dzieci. Często wracał w swojej twórczości do tematu „szkidzkiego”. Zdawałoby się, że problem bezdomności, tak aktualny w pierwszych latach po rewolucji, dawno odszedł w przeszłość, jednak zainteresowanie czytelników „Republiką SzKID” nie gaśnie. Sekret sukcesu powieści polega na tym, że opowiada nie tylko o trudnym dzieciństwie, ale także o ludzkich relacjach, o problemach socjalizacji, o kształtowaniu w duszy małego człowieka takich pojęć jak „sumienie”, „odpowiedzialność” i „obowiązek”, o zachowaniu dziecka, które znalazło się w trudnej sytuacji życiowej, o jego poszukiwaniach swojego miejsca w dorosłym świecie. Tematy te są wieczne, nie tracą swojej aktualności i w naszych czasach. Nie bez znaczenia jest także to, że powieść napisana jest wesoło, z humorem, w niej jest wiele figlarnych przygód. Nieprzypadkowo „Republika SzKID” była wielokrotnie wznawiana i tłumaczona.