Smutek Szatana

Powieść „Smutek Szatana” Marii Corelli (taki głośny pseudonim przyjęła Angielka Mary MacKay) została opublikowana w 1895 roku i stała się jednym z największych wydarzeń literackich epoki wiktoriańskiej. Odniosła niezwykły sukces wśród czytelników, bijąc wszystkie możliwe rekordy sprzedaży. Gdy na pisarkę... rzucili się krytycy, wsparł ją Oscar Wilde, którego powieść „Portret Doriana Graya”, napisana pięć lat wcześniej, w dużej mierze wyprzedziła pojawienie się „Smutków Szatana”. Odwołując się do popularnego wątku o umowie z diabłem, Maria Corelli stworzyła jeden z najbardziej ambiwalentnych wizerunków Szatana w literaturze świata: w jej powieści jest to bohater, który nie pragnie zła, ale je czyni, kusi ludzi, ale żyje nadzieją, że przezwyciężą swoje pragnienia i przestaną grzeszyć. Czytelników czekają nietrywialne zwroty akcji i fantasmagoryczny finał. Interesujące jest, że pierwsze rosyjskojęzyczne wydanie powieści (1903) ukazało się pod nazwiskiem Brama Stokera, autora powieści o Drakuli. W wyniku tego błędu w Rosji autorstwo „Smutków Szatana” przez długi czas przypisywano Stokerowi. W dzisiejszych czasach powieść Marii Corelli zasłużenie uznawana jest za klasykę europejskiej mistyki.