Przygody Hadżi-Baby z Isfahanu

Zapoznać się z całą książką w formie elektronicznej można w linku na stronie SZKEO. Podarunkowe ilustrowane wydanie zostało wydrukowane na krajowym papierze matowym Omela z zakładką w tym samym kolorze co kapitał.

Powieść „Przygody Hadżi-Baby z Isfahanu” to najbardziej znane... dzieło angielskiego dyplomaty i pisarza Jamesa Justina Morier (1780-1849). Główny bohater powieści, nieco przypominający Hodżę Nasreddina lub Tila Ulenspiegel, bezlitośnie wyśmiewa ludzką podłość, hipokryzję i kłamliwość. Tekst w znakomitym tłumaczeniu poliglota Osipa Sienkowskiego pozwala w pełni cieszyć się atmosferą wschodniego świata. Wydanie zdobią rysunki szkockiego malarza XIX wieku Harolda Millara i amerykańskiego malarza Cyruza Boldridga.

Powieść „Przygody Hadżi-Baby z Isfahanu” została po raz pierwszy opublikowana w Londynie w 1824 roku. Zamiast imienia autora w przedmowie do książki opublikowano list jakiegoś pielgrzyma. Opowiadał w nim o spotkaniu w Turcji z Perssem Hadżi-Babą, który przekazał mu swoje notatki i poprosił o opublikowanie ich tłumaczenia w Anglii. Na początku XIX wieku literackie mistyfikacje były w modzie, a przez długi czas publiczność wierzyła, że autorem „Przygód” był rzeczywiście jakiś Pers. Wydawało się nieprawdopodobne, że Europejczyk mógł tak subtelnie i z takim humorem opisywać rzeczywistość życia Wschodu. Dopiero później okazało się, że autorem powieści był Anglik James Justin Morier. Urodził się w rodzinie dyplomaty: ojciec Jamesa był konsulem w Konstantynopolu. Przyszły pisarz najpierw poszedł w jego ślady i w 1809 roku został sekretarzem ambasadora w Persji. Awansował na sekretarza ambasady, Morier wkrótce przeszedł na emeryturę i zajął się literaturą. Jego satyryczna powieść o przygodach Hadżi-Baby tak nieprzyjemnie opisywała realia życia Persji, że wywołała „szlachetne oburzenie” władz kraju. Książka ta długo była w Persji zakazana: uważano ją za oryginalne perskie dzieło. Przedstawiciele nowoczesnej perskiej myśli społecznej z zachwytem odbierali „Przygody”, ponieważ główny bohater powieści nieco przypominał im Hodżę Nasreddina. Bezwzględnie wyśmiewa ludzką podłość, hipokryzję i kłamliwość. Wsp współczesni badacze twórczości Moriera uważają, że tak głęboko przeniknąć w tajemnice perskiego bytu i psychologii bez lokalnego pomocnika Morierowi byłoby trudno. Irańscy uczeni ustalili, że pisarz znał młodego człowieka o imieniu Hadżi-Baba, który przez kilka lat uczył się medycyny w Londynie. Być może pomógł emerytowanemu dyplomacie pracować nad rękopisem „Przygód”. Niemniej jednak, nie ma wątpliwości, że to właśnie Morier jest prawdziwym autorem powieści. Na to wskazuje literacki blask i angielski humor, tak charakterystyczny dla innych dzieł tego pisarza.

Książkę zdobią rysunki dwóch artystów. Szkot Harold Millar (1869-1942) zdobył wykształcenie w Birmingham School of Art. Po przeprowadzce do Londynu zajął się ilustrowaniem książek, w tym dzieł Kiplinga i Stevensona. Amerykanin Cyrus Boldridg (1889-1977) już w wieku 10 lat zaczął uczęszczać do Chicago School of Illustration Franka Holma. Podczas I wojny światowej został korespondentem wojennym i ilustratorem na polach bitew w Europie. Później Boldridg wiele podróżował po Azji i Afryce, ciągle robiąc liczne szkice.